Akt notarialny jest dokumentem o szczególnej mocy prawnej, sporządzanym przez notariusza. Stanowi on niepodważalny dowód na treść czynności prawnej, która została dokonana. Mimo swojej solidności i ważności, istnieją sytuacje, w których dokument ten może zostać unieważniony. Sprawdź, jakie są przesłanki oraz procedury unieważnienia aktu notarialnego w Polsce!
Przesłanki unieważnienia aktu notarialnego
Akt notarialny, którego treść jest sprzeczna z obowiązującym prawem, jest nieważny. Na przykład dokument przenoszący własność nieruchomości na osobę nieposiadającą zdolności prawnej będzie nieważny z mocy prawa.
Brak zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych stron
Akt notarialny może być unieważniony, jeśli jedna ze stron nie miała zdolności prawnej lub zdolności do czynności prawnych w momencie jego sporządzania. Przykładem może być sytuacja, w której osoba niepełnoletnia bez zgody sądu lub opiekuna prawnego dokonuje czynności prawnej.
Wady oświadczenia woli
Unieważnienie aktu notarialnego może nastąpić, jeśli doszło do wad oświadczenia woli, takich jak błąd, podstęp, groźba lub działanie pod przymusem. Na przykład, jeśli jedna ze stron była zmuszona do podpisania aktu pod groźbą, akt ten może być unieważniony.
Niezachowanie formy aktu notarialnego
Akt notarialny musi być sporządzony zgodnie z określonymi przepisami prawa, zarówno pod względem formalnym, jak i merytorycznym. Niezachowanie odpowiedniej formy, na przykład brak podpisu notariusza, może być podstawą do unieważnienia aktu.
Procedury unieważnienia aktu notarialnego
Procedura unieważnienia aktu notarialnego rozpoczyna się od złożenia wniosku do sądu przez stronę zainteresowaną. Wniosek musi zawierać wszystkie niezbędne informacje oraz dowody potwierdzające przesłanki unieważnienia.
Po złożeniu wniosku, sąd rozpoczyna postępowanie mające na celu zbadanie zasadności unieważnienia aktu notarialnego. W trakcie postępowania przeprowadza dowody, w tym przesłuchania świadków oraz analizę dokumentów.
Po przeprowadzeniu postępowania wydaje orzeczenie, które może unieważnić akt notarialny, jeśli istnieją ku temu przesłanki. Orzeczenie to ma moc prawną i jest wiążące dla stron. Może być także przedmiotem apelacji, jeśli któraś ze stron nie zgadza się z jego treścią.
Unieważnienie aktu notarialnego ma określone skutki prawne. Strony muszą przywrócić stan sprzed dokonania czynności, co może wiązać się z koniecznością zwrotu przekazanych wartości lub naprawienia szkód. Warto zasięgnąć porady prawnej przed podjęciem działań, aby mieć pewność, że wszystkie kroki zostaną przeprowadzone zgodnie z przepisami.
