Zachowek to instytucja prawna mająca na celu zabezpieczenie interesów najbliższych członków rodziny zmarłego, dzięki której mogą oni dochodzić swoich praw w przypadku wyłączenia ich z dziedziczenia. To zagadnienie, będące częścią prawa spadkowego w Polsce, ma kluczowe znaczenie w regulowaniu stosunków majątkowych po śmierci osoby bliskiej.
Zachowek nie oznacza automatycznego przyznania praw majątkowych zmarłego, ale raczej możliwość dla uprawnionych osób, aby ich żądania zostały uwzględnione. W praktyce oznacza to, że beneficjent zachowku może wystąpić z żądaniem zapłaty części spadku, która przysługuje mu z racji bycia najbliższym członkiem rodziny. Użytkownikom tej opcji należy się część majątku spadkowego, którą by otrzymali, gdyby nie byli wyłączeni z dziedziczenia.
Komu przysługuje zachowek?
Zachowek przysługuje przede wszystkim małżonkom, dzieciom, a także rodzicom zmarłego. W sytuacjach szczególnych na przykład, gdy zmarły nie pozostawił żadnych powyższych osób, może on również być przyznawany innym członkom rodziny, takim jak wnukom. Warto zaznaczyć, że uprawnienia do zachowku tracą siłę, jeśli osoba uprawniona zdecyduje się wprost zrzec się dziedziczenia.
Jaka jest kwota zachowku?
Kwota należnego zachowku różni się w przypadku każdego uprawnionego i jest wyznaczany przez orzeczenie sądu. Do czynników wpływających na jej wielkość należy, między innymi, liczba dziedziców naturalnych oraz wartość spadku. W przypadku umowy dożywotniej oraz zawartych darowizn na rzecz innych osób niż uprawnionego dolicza się ich wartość do masy spadkowej i dzieli pomiędzy uprawnionymi.
W jaki sposób dochodzić prawa do zachowku?
Proces dochodzenia praw do zachowku zaczyna się od złożenia wniosku do sądu, który zwykle szacuje majątek zmarłego, a następnie wyznacza wysokość należnego zachowku. Również odwołanie się do sądu jest możliwe w przypadku, gdy spadkobierca zmarłego nie zgodzi się z decyzją. Dochodzi się go w procedurze sądowej w postępowaniu spadkowym.
