Akt notarialny to dokument prawny sporządzony i podpisany przez notariusza. Służy on do zatwierdzenia lub uwierzytelnienia umowy między dwiema lub więcej stronami i służy jako dowód transakcji. Akty notarialne są sporządzane w obecności uczestników, którzy muszą również podpisać dokument wraz z notariuszem. Celem posiadania aktu notarialnego jest zagwarantowanie, że wszystkie zaangażowane strony rozumieją i akceptują jego warunki, czyniąc go prawnie wiążącym dla nich. Akty notarialne są zwykle wykorzystywane w transakcjach dotyczących nieruchomości lub innych znaczących umowach finansowych. Mogą one zapewnić cenną ochronę wszystkim zaangażowanym stronom, ponieważ wszelkie naruszenia umowy będą egzekwowane w sądzie.
Wiarygodność i bezpieczeństwo transakcji
Jedną z głównych zalet aktu notarialnego jest to, że jest on poświadczony przez notariusza. Obecność tej osoby podczas transakcji zapewnia obu stronom bezpieczeństwo i wiarygodność. Notariusz sprawdza również dokumenty przedstawione przez obie strony, co minimalizuje ryzyko wykorzystania podrobionych dokumentów lub innych nieuczciwych działań.
Przejrzystość i precyzja
Akt notarialny jest bardzo precyzyjnym dokumentem, zawierającym szczegółowe informacje o stronach, przedmiocie umowy, warunkach i zobowiązaniach stron. Taka klarowność pomoże uniknąć ewentualnych nieporozumień lub konfliktów w przyszłości.
Moc prawna
Akt notarialny ma silną moc prawną, co oznacza, że w przypadku sporów sądowych, takie dokumenty są traktowane jako dowody materialne. Dlatego wielu ludzi uważa, że warto zainwestować w akt notarialny, ponieważ może on ułatwić dochodzenie swoich praw.
Czy można podważyć akt notarialny?
Warunkiem podważenia aktu notarialnego jest złożenie do sądu pozwu o stwierdzenie nieważności czynności prawnej. Powody, dla których jest możliwe unieważnienie aktu notarialnego, określa kodeks cywilny (artykuł 82-88). Z prawa do uchylenia się od skutków oświadczenia woli może skorzystać osoba, która złożyła wadliwe oświadczenie.
Art. 82.
Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.
Art. 83.
§ 1. Nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.
§ 2. Pozorność oświadczenia woli nie ma wpływu na skuteczność odpłatnej czynności prawnej, dokonanej na podstawie pozornego oświadczenia, jeżeli wskutek tej czynności osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, chyba że działała w złej wierze.
Art. 84.
§ 1. W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.
§ 2. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny).
Art. 85. Skutki zniekształcenia oświadczenia woli przez posłańca
Zniekształcenie oświadczenia woli przez osobę użytą do jego przesłania ma takie same skutki, jak błąd przy złożeniu oświadczenia.
Art. 86.
§ 1. Jeżeli błąd wywołała druga strona podstępnie, uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej.
§ 2. Podstęp osoby trzeciej jest jednoznaczny z podstępem strony, jeżeli ta o podstępie wiedziała i nie zawiadomiła o nim drugiej strony albo jeżeli czynność prawna była nieodpłatna.
Art. 87.
Kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, ten może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe.
Art. 88.
§ 1. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie.
§ 2. Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu – z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby – z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał.
