Zastanawiałeś się, co się stanie z Twoim majątkiem, jeśli Ciebie zabraknie? Rozważając te pytania, zyskujesz czas, by zaplanować sprawy, zanim los sam wybierze scenariusz. Jednym z najskuteczniejszych sposobów ochrony przyszłości dzieci są umowy i testamenty sporządzane lub poświadczane przez notariusza.
Gdy myślisz o umowach u notariusza, być może myślisz głównie o nieruchomościach, podziale majątku małżeńskiego, ustanawianiu rozdzielności majątkowej. To dobre punkty wyjścia, bo właśnie przez nie można zadbać o środki, które później trafią do dzieci.
Umowa notarialna – kiedy warto zawrzeć?
Wyobraź sobie, że kupujesz nieruchomość albo otrzymujesz spadek. Może warto już wtedy zawrzeć umowę notarialną, która określi, kto po Twojej stronie ma prawo korzystać z tej nieruchomości, kto może nią dysponować i w jakim stopniu. Możesz np. w akcie darowizny zastrzec warunki, żeby beneficjent (np. Twój małoletni syn lub córka) nabywał udziały dopiero po ukończeniu określonego wieku. Taka klauzula jeśli zostanie zaakceptowana przez strony i zapisana u notariusza może ograniczyć ryzyko pochopnych decyzji.
Możesz także przewidzieć w umowach, że środki uzyskane np. z sprzedaży nieruchomości będą częścią majątku dzieci, albo że określony przedmiot (np. lokal mieszkalny) ma trafić do dziecka, ale dopiero w momencie, gdy uzyska odpowiednią dojrzałość lub spełni warunek (np. ukończenie studiów). Takie formalne zapisy budują jasność, nie pozostawiają miejsca na spory.
Nie każda umowa może lub powinna zawierać wszystkie takie postanowienia, a ich skuteczność często zależy od jasności brzmienia, od zgodności z prawem i od tego, czy zadziała wpis do księgi wieczystej czy rejestru. Dlatego współpraca z notariuszem daje przewagę. Zna on ograniczenia prawa i potrafi pomóc skonstruować dokument, który się obroni.
Testamenty u notariusza
Testament to narzędzie o wyjątkowym znaczeniu, ponieważ działa dopiero po śmierci. Ale jeśli zostanie dobrze sporządzony, może być fundamentem zabezpieczenia dzieci na lata.
Co zyskujesz, decydując się na testament notarialny?
Testament sporządzony przed notariuszem jest dokumentem urzędowym. Oznacza to, że notariusz weryfikuje tożsamość spadkodawcy, upewnia się, że masz zdolność podejmowania decyzji, dba o pełne i poprawne sformułowanie Twojej woli. Jego obecność chroni przed błędami, które w testamencie własnoręcznym zdarzają się stosunkowo często (niejasne określenia, sprzeczne postanowienia, pominięcie formalności). Testament notarialny przechowywany jest w kancelarii do momentu otwarcia, co zabezpiecza go przed zniszczeniem lub zgubieniem.
Dodatkowo możesz poprosić notariusza, by Twój testament został wpisany do Notarialnego Rejestru Testamentów. Dzięki temu bliscy po Twojej śmierci będą mieli większą szansę dowiedzieć się, że taki testament istnieje, nawet jeśli nie wiedzieli o szczegółach.
Jak w testamencie można zabezpieczyć dzieci?
Warto przewidzieć, kto będzie zarządzał majątkiem dzieci, dopóki nie osiągną pełnoletności, co się stanie, jeśli dziecko nie będzie zdolne samodzielnie gospodarować, czy warunkować przekazanie majątku osiągnięciem określonego wieku lub ukończeniem edukacji. Możesz zastrzec, że środki zostaną wypłacone dopiero po 25. roku życia, a wcześniej mają być wykorzystywane jedynie na podstawowe potrzeby np. edukację, leczenie, czy też mieszkaniowe potrzeby. Możesz też wskazać osobę (lub instytucję), która będzie nadzorować dysponowanie tymi środkami, czyli jednocześnie pełnić rolę opiekuna majątku, wybierając wydatki zgodnie z Twoją wolą.
Możesz wprowadzić zapis windykacyjny. Jest to postanowienie, które konkretnie stanowi że dany przedmiot (np. lokal, działka, samochód) przejdzie wprost na określoną osobę (np. dziecko). To pozwala uniknąć podziału spadku, bo dany składnik majątku nie jest częścią masy spadkowej jest „przekazywany” bezpośrednio.
